Беларуская Нацыянальная платформа Форуму грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства ў гадавіну выбуху ў Мінскім метро выступіла з заявай, якая асуджае прымяненне смяротнага пакарання ў Беларусі.

Заява
беларускай Нацыянальнай платформы
Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства

11 красавіка 2012 года
Мінск, Рэспубліка Беларусь

Мы, удзельнікі працы Нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства, занепакоены тым, што ў беларускай судова-прававой практыцы па сёння выкарыстоўваецца смяротнае пакаранне. Асаблівы недавер і шырокае грамадскае абмеркаванне выклікаў смяротны вырак па справе тэрарыстычнага акта на станцыі метро “Кастрычніцкая” і яго паспешлівае выкананне.

Непасрэдна пасля тэракта 11 красавіка 2011 года удзельнікі Нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства рашуча асудзілі гэты варварскі акт; зазначылі, што ён накіраваны супраць усіх грамадзян Рэспублікі Беларусь незалежна ад іх палітычных і грамадскіх поглядаў, нацыянальнай і рэлігійнай прыналежнасці. Заклікі беларускай грамадскасці да ўлад не рабіць паспешлівых крокаў, праводзіць вышукова-следчую працу ў рамках прававых норм; пры выяўленні выканаўцаў і прадстаўленні доказаў іх віны адмовіцца ад помсты, чым па сутнасці з’яўляецца смяротнае пакаранне, і замяніць яго на пажыццёвае зняволенне, былі праігнараваныя.

Рэспубліка Беларусь — адзіная з еўрапейскіх краін, якая не адмовілася ад смяротных прысудаў шляхам іх поўнай адмены ці ўвядзення мараторыя, што, акрамя іншага, пазбаўляе нашу краіну магчымасці стаць сябрам Савета Еўропы. У Беларусі, пачынаючы з 1991 года па 16 сакавіка 2012 года, было выканана прыкладна 400 судовых прысудаў аб смяротным пакаранні — беларускія ўлады не прадастаўляюць грамадству дакладных статыстычных дадзеных па гэтым пытанні.

Апошні смяротны прысуд над асуджанымі па справе выбуху ў метро 11 красавіка 2011 года Уладзіславам Кавалёвым і Дзмітрыем Канавалавым быў выкананы ў сакавіку 2012 года. Судовы працэс, які адбываўся з 15 верасня па 30 лістапада 2011 года не змог пераканаць беларускае грамадства, у тым ліку частку пацярпелых, у сапраўднай віне падазраваных. Прычынай гэтага сталіся наступныя фактары:

• нягледзячы на выключны статус гэтай справы для Беларусі, судовы працэс праходзіў у незвычайнай спешцы;
• заўвагі адвакатаў пра супярэчнасці ў дзеяннях і выніках працы следства ігнараваліся;
• асуджаныя не мелі права да апеляцыі; да паўторнага, больш падрабязнага перагляду сваёй справы;
• засталіся нераскрытымі матывы, якімі б маглі кіравацца падазраваныя і асуджаныя да растрэлу.

Судовы працэс над Уладзіславам Кавалёвым і Дзмітрыем Канавалавым дыскрэдытаваў беларускую судова-прававую сістэму як унутры краіны, так і па-за яе межамі, выклікаў хвалю абгрунтаванай крытыкі беларускай і сусветнай грамадзянскай супольнасці. Прадстаўнікамі праваабарончых арганізацый было сабрана больш за 165 тысяч подпісаў за ўвядзенне мараторыя на смяротныя прысуды ў Беларусі. Ва ўсіх вялікіх гарадах прайшлі грамадзянскія акцыі, падчас якіх актывісты звярталі ўвагу на супярэчлівы судовы працэс і паспешлівы смяротны вырак, заклікалі беларускія ўлады спыніць саму практыку смяротнага пакарання ў краіне. Гэтыя падзеі пацвярджаюць гатоўнасць і жаданне вялікай часткі беларускага грамадства адмовіцца ад выкарыстання вышэйшай меры пакарання ў айчыннай судовай практыцы.

Мы, прадстаўнікі беларускай грамадзянскай супольнасці, удзельнікі працы Нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства:

Лічым выкананне смяротнага прысуду Уладзіславу Кавалёву і Дзмітрыю Канавалаву паспешлівым;

Асуджаем саму практыку смяротных пакаранняў у Беларусі;

Заклікаем улады Рэспублiкi Беларусь увесці мараторый на смяротнае пакаранне!

Подпісы:

Уладзімір Мацкевіч, старшыня Часовага каардынацыйнага камітэта (ЧКК) Нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства;

Уладзіслаў Вялічка, сябра ЧКК Нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства, Міжнародны кансорцыум «ЕўраБеларусь»;

Андрэй Ягораў, сябра ЧКК Нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства, Навукова-даследчая ўстанова «Аналітычная група ЦЕТ»;

Яраслаў Бекіш, сябра Каардынацыйнага камітэта Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства, сябра ЧКК Нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства;

Сяргей Мацкевіч, сябра ЧКК Нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства, Асамблея НДА Беларусі;

Сяргей Драздоўскі, сябра ЧКК Нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства, Асветніцкая праваабарончая ўстанова «Офіс па правах людзей з інваліднасцю»;

Яўген Бойка, Грамадзянская ініцыятыва «Магілёўская адукацыйная ініцыятыва»;

Міраслаў Кобаса, Асветніцкае грамадскае аб’яднанне «Фонд імя Льва Сапегі»;

Сяргей Дзежурка, Культурна-асветніцкае грамадскае аб’яднанне «Гуманітарны мост»;

Анатолі Швяцоў, Грамадскае аб’яднанне «Абарона правоў бацькоў і дзяцей»;

Таццяна Зялко, Ініцыятыўная група па стварэнні Грамадскага аб’яднання беларускіх пенсіянераў «Наша пакаленне»;

Ігар Леднік, Праваабарончы рух «Наша Беларусь»;

Аляксандар Крыжэвіч, Грамадскае аб’яднанне «Магілёўскі этнаграфічны клуб»;

Дзмітрый Гамянюк, Інфармацыйна-асветніцкая ўстанова «ГЕДЭЎС»;

Аляксандр Адамянц, Цэнтр еўрапейскіх даследаванняў;

Ігар Лялькоў, Грамадскае аб’яднанне БНФ «Адраджэнне»;

Таццяна Вадалажская, Агенцтва гуманітарных тэхналогій;

Наталля Васілевіч, Культурна-асветніцкая ўстанова «Цэнтр «Экумена»;

Аляксандр Кузняцоў, Нефармальны рух «Вольны шлях»;

Ірына Сухій, Грамадскае аб’яднанне «Экадом»;

Аляксандр Каралевіч, Грамадскае аб’яднанне «Адукацыйны цэнтр «ПОСТ»;

Жанна Літвіна, Грамадскае аб’яднанне «Беларуская асацыяцыя журналістаў»;

Андрэй Дуброўскі, Рэспубліканскае маладзёжнае грамадскае аб'яднанне «Саюз маладых інтэлектуалаў»;

Леанід Каліценя, Грамадскае аб'яднанне «Цэнтр сацыяльных інавацый»;

Іна Кулей, Асветніцка-дабрачынная установа «Камітэт «Салідарнасць»;

Алесь Крот, Маладзёжная прафсаюзная група «Студэнцкая Рада»;

Алена Танкачова, Асветніцкая ўстанова «Цэнтр прававой трансфармацыі»;

Вольга Смалянка, Фонд развіцця прававых тэхналогій;

Антаніна Елістратава, Рэспубліканскае моладзёжнае грамадскае аб'яднаньне «Нэкст Стоп — Нью Лайф»;

Эдуард Баравікоў, Установа «Магілёўскі моладзевы цэнтар»;

Ганна Герасімава, Беларускі Дом правоў чалавека ў выгнанні ў Вільне;

Ігар Барысаў, Газета «Наш Магілёў»;

Уладзімір Колас, Рада беларускай інтэлігенцыі;

Вольга Стужынская, «Офіс за дэмакратычную Беларусь» (Брусель);

Святлана Каралёва, Альтэрнатыўная моладзевая платформа;

Алег Гулак, Рэспубліканскае праваабарончае грамадскае аб'яднанне «Беларускі Хельсінкскі камітэт»;

Таццяна Кузіна, Беларускi iнстытут стратэгiчных даследаванняў;

Тамара Мацкевіч, Грамадскае аб'яднанне «Таварыства беларускай школы»;

Валянцін Стэфановіч, Праваабарончы цэнтр «Вясна»;

Юрый Губарэвіч, Праваабаронча-асветніцкае грамадскае аб'яднанне «Рух «За Свабоду».