Ленін амаль у кожным горадзе і ў шматлікіх вёсках, піянерыя, а ў календары чырвоным колерам пазначаныя савецкія святы. Нягледзячы на змену назвы з Савецкай Сацыялістычнай і канстытуцыйную незалежнасць сучасная Беларусь недалёка адышла ад савецкага мінулага. Што перашкаджае развітацца з саветчынаю?

Помнік Леніна перад будынкам парламенту, 7 лістапада — дзяржаўнае свята. У Беларусі ў пошуках савецкага мінулага далёка хадзіць не трэба. Вось толькі прысутнасць гэтага мінулага ў нашай сучаснасці мае і ўласныя наступствы.

Андрэй Ягораў, Цэнтр еўрапейскай трансфармацыі:

«Мы спазняемся ў сваім развіцці з-за таго, што гэтая савецкая сістэма нормаў супраціўляецца зменам і не дазваляе нам быць сучаснымі , еўрапейскімі, і таму трэба з гэтымі працэсамі працаваць».

Хто з гэтымі працэсамі і як мае працаваць, адмыслоўцы спрабавалі высветліць на міжнародным круглым стале «Тэорыя і практыка дэсаветызацыі», які прайшоў у Мінску. Досведам дзяліліся эксперты з іншых постсавецкіх краінаў. У тым ліку тых, дзе да часткі камуністычнай спадчыны мелі выключныя пачуцці.

Давід Джышкарыяні, Інстытут развіцця свабоды слова, Грузя:

«У Грузіі знялі манумент Сталіна. Цяпер ідзе дыскусія, як перарабіць музей імя Сталіна (дагэтуль ён так называецца) у музей сталінізму».

Гэта сведчыць, што і тэмпы дэсаветызацыі і яе характар наўпрост залежаць ад таго, ці кіруе хтосьці гэтым працэсам.

Улад Вялічка, Міжнародны кансорцыум «ЕўраБеларусь»:

«Праблема дэсаветызацыі — гэта выклік для грамадства. Хто сапраўды ў беларускім грамадстве мае быць носьбітам гэтага працэсу, мае быць лідарам гэтага працэсу?»

Калі ў большасці былых савецкіх рэспублік дэсаветызацыяй кіравалі зверху, на самым высокім дзяржаўным узроўні, то кіраўнік Беларусі надаў працэса адваротны кірунак — рэсаветызацыі.

Аляксандр Лукашэнка, Прэзідэнт Беларусі (6 лістапада 2012 года):

«Калі мы святкуем дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі, для нас гэта перадусім каштоўнасць тых ідэяў і лозунгаў».

На якіх пабудаваная і сучасная дзяржаўная ідэалогія, падкрэслівае Лукашэнка. Адлюстроўваецца ж гэта і ў перапісанай ды акцэнтаванай па-новаму афіцыйнай гісторыі, і ў замежнапалітычных прыярытэтах, і, вядома, у дзяржаўных святах, калі Днём Незалежнасці абвесцілі 3 ліпеня.

Нягледзячы на гэта, грамадская думка хутчэй падзеленая.

Жыхары Мінска:

«Мы ўсё ж бліжэйшыя да Еўропы, і савецкая сімволіка мне не падабаецца».

«Я нарадзіўся яшчэ пры камунізме, быў камсамольцам, таму я лічу, няхай усё застаецца, як ёсць».

«Яно само адамрэ як нешта несучаснае, калі яго не падтрымліваць».

«Трэба неяк падтрымліваць гэтыя традыцыі. Напрыклад, свята, якое ў нас было ў лістападзе з нагоды Кастрычніцкай рэвалюцыі, — я лічу, што гэтае свята вельмі патрэбнае для сённяшняй Беларусі, бо ў моладзі трэба выхоўваць патрыятызм».

Што фактычна і маем, вось толькі патрыятызм гэты носіць савецкі знак якасці.

Belsat.eu

См. о круглом столе в медиа:

• «Совок» в Беларуси живет и процветает (Фото)

• Савецкае сучаснае (Відэа)

• Беларусь никак не может расстаться с советским прошлым

• Десоветизация: к критике настоящего через осознание прошлого

• Советское прошлое давит на беларусское настоящее

• Исследование: Старшее поколение Беларуси любит Лукашенко так же, как любило Сталина

См. также:

• Татьяна Водолажская: Борьба с инакомыслием в сфере труда и занятости. Запрет на профессию: новое явление на старом фундаменте

• Степан Стурейко: Роль архитектурного наследия в десоветизации образа беларусских городов в 1991-2012 годов

• Юлия Галиновская: Праздник по-советски: официальная праздничная культура в Беларуси

• Десоветизация в контексте трансформации беларусского общества